ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Ι. Β. ΘΕΟΤΟΚΗ | ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ | ΓΡΑΦΕΙ Ο ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΚΑΒΑΚΗΣ

Επιμέλεια: Κακαβάκης Βασίλειος 

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

     Ο Ιωάννης Βαπτιστής Θεοτόκης γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1778. Ανήκε στον κλάδο των Οκταβιανών ή Νταβάντζιο που αργότερα ονομάστηκαν και πολιτικοί, διότι αργότερα ασχολήθηκαν με παρούσα ασχολία. Ο πατέρας του ήταν ο στρατιωτικός Αναστάσιος Θεοτόκης. Για την νεανική ηλικία του Θεοτόκη, οι πληροφορίες είναι περιορισμένες. Σύμφωνα με τον Σπυρίδωνα Θεοτόκη, την περίοδο που ο πατέρας του υπηρετούσε ως στρατιωτικός στη Βενετία, ο γιός του ζούσε μαζί του εκεί. Όταν όμως διορίστηκε στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής στο Βουθρωτό, ο Ιωάννης Βαπτιστής που ήταν τότε έντεκα ετών επέστρεψε στην Κέρκυρα. Εκεί όπως αναφέρεται συνέχισε την εκπαίδευση του σε σχολείο Λατίνων κληρικών. Στα δεκατέσσερά του, το 1792, κατατάχθηκε στο σώμα των Δαλματών του βενετικού στρατού. Τη στρατιωτική του σταδιοδρομία συνέχισε και μετά την άφιξη των δημοκρατικών Γάλλων στα Ιόνια Νησιά, οπότε και χρημάτισε διερμηνέας του στρατηγού Chabot. Παράλληλα, το διάστημα αυτό φαίνεται να συμμετέχει στις λέσχες των Ιακωβιανών, που ιδρύθηκαν στο νησί και υπήρξαν πυρήνας διάδοσης επαναστατικών ιδεών. Διετέλεσε υπουργός Δικαίου για αρκετό χρονικό διάστημα, αλλά διώχθηκε από αυτήν την θέση πλέον κατηγορούμενος για εσχάτη προδοσία του Ελληνικού κράτους. Επιπλέον μετά από μια μακρά πορεία στα δικαστικά αξιώματα που είχε, εκλέχθηκε Γερουσιαστής για πάρα πολλά χρόνια έως το τέλος της ζωής του. Ο Ι. Β. Θεοτόκης, απεβίωσε κατά το έτος 1865. 

     Ο Ι. Β. Θεοτόκης υπήρξε γόνος του ΄δ κλάδου του μεγάλου και ευγενούς οίκου της Κέρκυρας των Θεοτοκών. Το όνομά του δεν είναι πλέον γνωστό στην Κέρκυρα και η δραστηριότητά του διακρίνεται μόνο σε ιδιαίτερες μελέτες για την ιστορία της Εθνικής Παλιγγενεσίας, αλλά και ως υπουργού Δικαίου. 

     Η ίδρυση της Επτανήσου Πολιτείας υπό των Ροσσωτούρκων το 1799, επέφερε οργάνωση ενός τακτικού στρατού στον οποίον υπήρξε με τον βαθμό του υπολοχαγού. Μετά την εκλογή του κομήτος Σπυρίδωνος Γεωργίου Θεοτόκη, ως ηγεμόνος της Επτανήσου Πολιτείας προσλήφθηκε ως αυτού και της Γερουσίας και μεγάλος εξετιμίθει όπως προκύπτει από τις εμπιστευτικές αποστολές αιτίνες που του ανετέθησαν κατά την περίοδο εκείνη. Κατά τα δύο συναπτά έτη 1801 και 1802 στάλθηκε στην Κεφαλλονιά μαζί με τον γενικό γραμματέα της Επικρατείας Ιωάννη Α. Καποδίστρια, με σκοπό την ειρήνευσην του νησιού της Κεφαλλονιάς, και την εγκατάσταση του νέου πολιτεύματος, τυχών των συγχαρητηρίων του ηγεμόνος της Γερουσίας. Μετά από αυτές του τις υποχρεώσεις του, μετέβη στην Μάλτα και την Παλμερόν με (εμπιστευτική) εντολή εκ πιέσεως της Αγγλίας και της Ρωσίας ώστε να αποστειλώσουν δυνάμεις της Κέρκυρας προς την καταστολή του κινήματος του Μαρτίου του 1802 των χωρικών κατά του αρχοντικού καθεστώτος της πολιτείας. Η κυβερνητικοί εγκατέστησαν και εξέλεξαν υπό μίας έντιμης αντιπροσωπεύσεως. Μετά ταύτα, κατέλαβε την θέση του συντηρητή του Ενεχυροδανειστηρίου την οποίαν διατήρησε μέχρι το έτος 1815. Αφότου έληξε η θητεία του, έως το 1821 ασχολήθηκε με την ανατροφή των πέντε τέκνων του. 

     Ο Ι. Β. Θεοτόκης ήταν μυημένος σε τεκτονική στοά στην οποία ήταν αρκετά δραστήριος. Επιπλέον, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Λόγω της θέσεως του στην τεκτονική στοά έρχονταν πολύ συχνά σε επαφή με διάφορους διπλωμάτες και εκπροσώπους διαφόρων κρατών. Όταν εξερράγη η Ελληνική Επανάσταση λόγω της ιδιότητός του, εγκατέλειψε την οικογένειά του και αφοσιώθηκε στον αγώνα. Η συμμετοχή του δεν υπήρξε απλή, αλλά πολύ σημαντική. Ο Ι. Β. Θεοτόκης, χαρακτηρίστηκε ως << ο εκλεκτός των ολίγων >> εκείνων που το έργο το οποίο συντέλεσε όπως μεγαλούργησε το Έθνος. 

     

      Τεκμήριο: Αγόρευση - Διαμαρτυρία του Δ. Υψηλάντη σε Γ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου  

     Την 15 Νοεμβρίου 1821, μετά δυσκολιών, επιβιβάσθηκε σε ένα πλοίο, το οποίο ξεκίνησε από το Καρδάκι κατευθυνόμενος στην κωμόπολη της Πάργας. Αφού κατέφθασε συναντήθηκε με τον Κίτσο Τζαβέλλα και μέσω της πόλεως της Άρτας έφθασε στο Αιτολικών και πάλι μέσω ενός πλοιαρίου, κατέφθασε στο Μεσολόγγι στις 11 Δεκεμβρίου. Η επίσκεψή του αυτή είχε σκοπό να γνωρίσει και να συναντήσει τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, αλλά δεν βρίσκονταν εκεί εκείνη την περίοδο λόγω επίσκεψής του στο Άργος, στο οποίο βρέθηκε λόγω της σύγκλισης της Εθνοσυνέλευσης. Ο Θεοτόκης, εφόσον δεν βρήκε τον Μαυροκορδάτο, κατευθύνθηκε στην Πελοπόννησο, από εκεί στο ακρωτήριο Πάπα έως την Κόρινθο. Στις 27 Δεκεμβρίου του έτους 1821, επισκέφθηκε την Πιάδα της Επιδαύρου για την συνυπογραφή του προσωρινού συντάγματος της Επιδαύρου η οποία υπογράφηκε την 1η Ιανουαρίου 1822. Επι τη ευκαιρία γνωρίστηκε και με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. 

     Όλα όσα έζησε ο Ι. Β. Θεοτόκης το έτος 1822 περιγράφονται με μεγάλη ακρίβεια στα απομνημονεύματά του. Αρχικώς, αναφέρονται που βρίσκονταν κατά την διάρκεια της μάχης των Δερβενακίων. Κατά την διάρκεια αυτής της μάχης, ο Θεοτόκης ευρίσκετο στους Μύλους μαζί με πλήθος λαού και γερόντων και γυναικόπαιδων αφού οι Τούρκοι κατέφυγαν στην περιοχή της Χειάμαρας. Η Κυβέρνηση, είχε επιβιβαστεί σε ένα μεγάλο πλοίο για μεγαλύτερη ασφάλεια παραλαβών των 14ων κιβωτίων αργυρού προερχόμενα από την αναγκαστική εισφορά των ναών, για την συντήρηση της Παλιγγενεσίας. Ο αργυρός αυτός υπήρξε στόχος οικειοποίηθωσιν << τούτων >>. Την 17η Ιουλίου 1822, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, νικητής των Δερβενίων και ακολουθούμενος υπό 260 παλληκαριών κατήλθεν στους Μύλους όπως συνεννοήθηκε μετά της Κυβερνήσεως. Εκεί ο Θεοτόκης, γνώρισε για πρώτη φορά τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Κατά το έτος 1822, Ο Ιωάννης Βαπτιστής προσλήφθηκε από τον Ι. Κωλλέτη υπουργό Εσωτερικών και Πολέμου, ως γενικός γραμματέας και των δύο υπουργείων ταυτοχρόνως. Κατά την διάρκεια που ήταν γενικός γραμματεύς ο Ι. Β., τα υπουργεία λειτουργούσαν άριστα. 

     Το 1823 ο Θεοτόκης βρίσκονταν στην Τρίπολη, για να συμμετέχει στις επιχείρησης και τα έργα της Κυβερνήσεως χαίροντος της εμπιστοσύνης των κυβερνώντων και οδηγούντα πάντα στο καθήκον έχοντας  ως γνώμονα την υπέρ των συμφερόντων της πατρίδας θυσίας. Κατά το έτος τούτο προσπάθησε να ιδρύσει το Επτανησιακών σώμα. Αντί αυτού συνέταξε τον οργανισμό αυτού του οποίου υπέγραψε περί τους 60 Επτανήσιους και Παργινούς. Ο σκοπός της ιδρύσεως του σώματος αυτού υπήρξε η Κυβέρνηση απόκτηση σώμα τακτικών πιστόν είς αυτήν και ανεξάρτητο πάσης κομματικής επιρροής. Αλλ΄ η σύσταση σώματος έυρε την Κυβέρνηση. Ο Ανδρέας Μεταξάς ήθελε το σώμα ήθελε το σώμα τούτο αποκλειστικώς Κεφαλληνιακών δια να αναγνωρίζει αρχηγό του μόνο αυτόν και να διαθέτει αυτό κατά βούληση, οι δε άλλοι πολιτευμένοι έβλεπαν ότι η σύσταση του σώματος αυτού πάσα δύναμη θα διέφευγε των χειρών του. Αρχηγός του σώματος των Επτανησίων είχε προσδιορισθεί ο Ιθακήσιος Ευμορφόπουλος. Η σκέψη του Ι. Β. Θεοτόκη να συστήσει αυτό το σώμα αποδειχθεί μάταια.

                                                       Βιογραφικό σημείωμα Α. Μεταξά 

     Την 12ην Ιουλίου 1824, ο Θεοτόκης διορίστηκε υπουργός Δικαιοσύνης. Την παρούσα θέση διατήρησε έως τις 7 Αυγούστου 1825, όπου εκδιωχθεί κατηγορούμενος για εσχάτη προδοσία του Ελληνικού κράτους. Η κατηγορία που του αποδίδονταν ήταν η διχόνοια και ο εμφύλιος πόλεμος. που επικρατούσε την εποχή εκείνη. Η Κυβέρνηση αποτελούνταν από μέλη τα οποία δεν ήταν του ιδίου κόμματος και το κάθε ένα από αυτά εκπροσωπούσε και υποστήριζε άλλη πλευρά. Το Γαλλικό κόμμα ή αλλιώς η Φατρία όπως λεγόταν αντιπροσωπεύονταν από τον Κωλλέτη, το Αγγλικό κόμμα από τον Μαυροκορδάτο και το Ρωσικό από τον Υψηλάντη. Το Γαλλικό με το Αγγλικό κόμμα συγκρούονταν. Το Γαλλικό στήριζε και υποκινούνταν από την Συνταγματική Βασιλεία και στο σκήπτρο του Δούκος του Νεμούρ, ανεψιού του Βασιλέα της Γαλλίας. Αυτή του η ενέργεια υποκινούνταν επίσης από τους τέκτονες όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ι. .Β Θεοτόκης, στα απομνημονεύματά του. Ο Κωλλέτης μέλος του οργανωτικού και αρχηγός των Γαλλόφιλου κόμματος δεν τόλμησε να συνηγορήσει υπέρ του ομοιδεάτη του Ι. Β. Θεοτόκη, του Θεόκλητου Φαρμακίδου, του Νικολάου Γερακάρη αλλά και του Νικολάου Πρασάκη, οι οποίοι φυλακίστηκαν έως τον Νοέμβριο. Η ανάκριση του Θεοτόκη υπήρξε γι΄ αυτόν καταθλιπτική διότι τίποτε περισσότερο δεν ζήτησε παρά μόνον τον κατάλογο των ομορφονούντων Γάλλων. Η απολογία του Θεοτόκη εις το δικαστικό σώμα ήταν η ακόλουθη: << Αφ ου τοσαύτη ενέργεια εγένετο υπό των κυκλοφορούντων την αναφορά υπέρ της Αγγλίας, ώστε να υπογράψωσι πάντες οι έχοντες την γνώμην, ότι η Ελλάς αφ ου επανεστάτησε κατά του τυρράνου και εζητεί εκουσίως να τεθή υπό την κηδεμονίαν ξένου Κράτους, οι αντιφρονούντες εις τούτο είναι όσοι δεν υπέγραψαν >>. Πιέστηκε για να ονομάσει τους αντιφρονούντες, αλλά η ανάκριση διακόπηκε και επαναλήφθηκε αλλά ο Θεοτόκης ποτέ δεν αποκάλυψε αυτά τα ονόματα. Είναι φανερό ότι ο Κωλλέτης με τεράστια πονηριά και εξυπνάδα αισθάνθηκε ότι εάν γίνονταν μεγάλη φασαρία επάνω στο θέμα θα δημιουργούνταν πολεμικό επεισόδιο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αγγλία, πράγμα που η Ελλάδα δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει σε περίπτωση που συνέβαινε. 

                                    Απόκομμα Ευρωπαϊκής εφημερίδας για τα νέα της Εποχής   

     Στις ημέρες μας σώζεται ένα σημαντικό αρχείο του Ι. Β. Θεοτόκη το οποίο είναι ημερολόγιο, επιστολές και διάφορα άλλα έγγραφα, τα οποία δεν μπορούμε να αναλύσουμε σε μία δημοσίευση.  

(Η παρούσα δημοσίευση, αναρτήθηκε στα πλαίσια της επετείου των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση 1821)