27 Σεπτεμβρίου 2021 Ημέρα Μνήμης Δολοφονίας του Ιωάννη Καποδίστρια, τιμή στον ίδιο και το έργο του

(Το φάντασμα της Ελευθερίας Ιωάννης Καποδίστριας, ελαιογραφία σε καμβά 50x70 εκ. 2021)

Επιμέλεια Μαρία Μελέντη, Ιστορικός Τέχνης

Αναζητώντας με την ευκαιρία της Επετείου των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης τις προσωποποιημένες όψεις του Αγώνα και την ηθική τους αποτύπωση στην έννοια της Πατρίδας έως και σήμερα, σταματήσαμε αυθόρμητα στις προσωπογραφίες των πρωταγωνιστών της περιόδου, αποδίδοντάς τους το εξιδανικευμένο ¨πρόσωπο¨ της νεογέννητης Πατρίδας-Κράτους. Οδηγός μας, ο καθρέπτης της ζωγραφικής όπου με άνεση αλλά όχι χωρίς κόπο στην ανάγνωση των λεπτομερειών, αντικατοπτρίζεται συνήθως καθετί αληθινό. Καθετί που ανασαίνει και αναδύεται από τα βάθη της ψυχής των δημιουργών.

 Κορυφαία ανάπαυση στην διαδρομή μας, σύγκλιση και κατάπαυση κάθε οξύτητας, κάθε ¨αιμορραγούσας πληγής και πόνου¨ η μορφή του Ιωάννη Καποδίστρια, το ιστορικό σταυροδρόμι της ανθρώπινης πολυπαθούς δυσχέρειας με την ευεργετική αύρα της εκκίνησης ενός νέου κόσμου. Το αειθαλές όραμα που ανακούφισε ως ελπίδα αλλά και γενναία πράξη, άλλοτε μικρή, καθημερινή και σωτήρια, άλλοτε υψηλή και μεγάλη, προάγγελος των αλλαγών νίκης. Μίας νίκης φτερωτής, μαχήτριας και καταπονημένης που με τα λευκά πόδια στην λάσπη μετατράπηκε εν τέλει στον δροσερό αιώνιο, ευαγγελίζοντα κρίνο του Έθνους. Όπου και να στραφεί κανείς στην πορεία που ακολουθήθηκε έκτοτε, καμία ιστορική εκταφή δεν αναβλύζει τόσο λεπτό άρωμα όσο αυτή του μνήματος του πρώτου μας Κυβερνήτη, στην αγαπητή του ¨οικία¨, την Μονή της Υ. Θ. Πλατυτέρας στο νησί του, κανένας προσωπικός ψίθυρος δεν διαπέρασε τόσο αρμονικά αλλά και ανθεκτικά τον χρόνο, ταξιδεύοντας από σκέψη σε σκέψη, από παλμό σε παλμό.

 Αφήνοντας πίσω μας την πλήρη απόδοση της έννοιας της Πατρίδας ως Κράτους στην απεικόνιση του προικισμένου Ευρωπαίου διπλωμάτη και πολιτικού, του ευπατρίδη, πρώτου Κυβερνήτη, σε μία δεύτερη αναζήτηση και ανάγνωση των ψυχογραφικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας όπως αρέσκεται να πράττει η τέχνη και συνάμα οι μελετητές της, στραφήκαμε στην ανάδειξη των πιο οικείων πλευρών και όψεων, όσων καταγράφουν φυσικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά και χαρίσματα, σχετιζόμενα και αποτυπωμένα στην καθημερινή πραγματικότητα. Σε ό,τι συνέθετε την ιδιωτική ζωή αλλά και καταμετρήθηκε ως προσωπικός χρόνος με την σταθερή επιλογή να καταλήγει αθόρυβα και εν τέλει, στην κερκυραϊκή θύρα της Μονής της Πλατυτέρας, στον ιστορικό ναό της, στην επαφή και στον διάλογο με το αιώνιο Φως. Και κάπου εδώ δεχθήκαμε και εμείς υπό την σκέπη της Πλατυτέρας, την πρόκληση να δρασκελίσουμε θαρραλέα τον δικό μας παρόντα χρόνο και τόπο και να κοιτάξουμε από κοντά τον Κυβερνήτη. Φανταστήκαμε να εισέρχεται κάποιο πρωινό, αδημονώντας, ευθυτενής και μεσήλικας, με ήδη γκρίζους κροτάφους, στον προαύλιο χώρο της Μονής όπου πρόσχαρα, με ενθουσιασμό, τον αναμένουν σήμερα (κατά την Επέτειο των 200 ετών) μαζί με τον πατέρα Τιμόθεο, τον σεβαστό Ηγούμενο και τον πατέρα Συμεών, συνομήλικοί του συντοπίτες, αγαπητοί φίλοι, δημιουργοί της τέχνης να τον υποδεχτούν εγκάρδια και να τον περιγράψουν σε όλους μας με διαφορετικούς τρόπους και μέσα, ποικίλες αισθητικές επιλογές, άλλοτε ως ονειροπόλο έφηβο και νεαρό επιστήμονα της προσφοράς (Αλέκα Λαμπίρη και Κώστας Μηνάς), άλλοτε ως στοχαστικό, σοφό οραματιστή (Σπύρος Κολυβάς, Βασιλική Μυλωνά, Κώστας Μηνάς), άλλοτε ως χαριτόβρυτη ψυχική οντότητα (Κωστής Παπαβλασόπουλος). Να τον υποδεχτούν περιχαρείς με την οικειότητα που αναδύει ο κοινός τόπος, η ιδιαίτερη πατρίδα και οι διαχρονίες της, βαθιά συγκινημένοι για την μεγάλη τιμή της συνάντησης και της ερμηνείας, της παρουσίασης δίπλα στο ιερό μνήμα, τον πρώτο φθινοπωρινό μήνα, αυτό της αποδημίας.

 Διανθίζοντας επομένως την ενότητα των έργων ζωγραφικής που παρουσιάστηκε τον Αύγουστο και έως τις αρχές Σεπτεμβρίου 2021, στην έκθεση “1821/2021 Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική” της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κέρκυρας με την ευκαιρία της Επετείου των 200 ετών και αναφορά στον Ιωάννη Καποδίστρια (ενότητα Πατρίδα Κράτος), με την προσθήκη ορισμένων ακόμη, προκύπτει η παρούσα έκθεση με τίτλο, “Το Βλέμμα του Αγώνα (Ιωάννης Καποδίστριας)” και την συμβολή των εικαστικών μας, Σπύρου Κολυβά, Αλέκας Λαμπίρη, Κώστα Μηνά, Βασιλικής Μυλωνά, Κωστή Παπαβλασόπουλου, καλλιτεχνική δράση και νέα συμμετοχή στις εκδηλώσεις μνήμης για την δολοφονία του Κυβερνήτη που διοργανώνει ετησίως το “Κέντρο Unesco του Ιονίου” σε συνεργασία με την Ιερά μας Μητρόπολη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων και άλλους φορείς. Ενορχηστρωτής της προσπάθειάς μας, ο δραστήριος Πρόεδρος του ΔΣ του Κέντρου, ιστορικός ερευνητής και μελετητής, κ. Γιώργος Σκλαβούνος στον οποίο οφείλονται θερμές ευχαριστίες για την πρωτοβουλία της έκθεσης έργων τέχνης στην Μονή, αφιερωμένης στην προσωπικότητα και εποχή του Ιωάννη Καποδίστρια. Ευελπιστούμε να αποτελέσει στο εξής έναν ανθηρό ετήσιο θεσμό με καλή συνέχεια (με επιμέρους θεματικές και ποιοτικό αποτέλεσμα). Στην παρούσα περίσταση όμως και ειδικότερα, ουσιαστική ενθάρρυνση στην απόπειρά μας, σε κάθε ανάγκη μας και δεν μπορούμε να μην το επισημάνουμε, αποτέλεσε η πρόθυμη ανταπόκριση της κοινότητας της Ιεράς Μονής, του σεβαστού Ηγούμενου, πατέρα Τιμόθεου και των συνεργατών του. Ευχαριστίες επομένως πολλές και θερμές, για την φιλοξενία μας στο Αρχονταρίκι. Στην “Κερκυραϊκή Πινακοθήκη” και την ιστοσελίδα “Κερκυραίων Ιστορία” επίσης ευχαριστίες, για την άμεση, σημαντική υποστήριξη σε τεχνικά ζητήματα όπως και στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς μας Μητρόπολης και τον φίλτατο κ. Δημήτρη Περατινό για την τόσο όμορφη προβολή της έκθεσης. Ελπίζουμε το φιλότεχνο κοινό και κυρίως οι σχολικές τάξεις να χαρούν την έκθεση, να γνωρίσουν τα έργα τέχνης και τα μηνύματά τους, τους δημιουργούς τους ίδιους, την ιστορική Μονή και κυρίως το ιερό μνήμα του πρώτου Κυβερνήτη, ταξιδεύοντας στον χρόνο δημιουργικά και μακάρι ωφέλιμα, με την ευκαιρία και της Επετείου των 200 ετών.