Δημήτριος Θεοτόκης

Επιμέλεια: Βασίλης Κακαβάκης 

     Ο Δημήτριος - Θεμιστοκλής Θεοτόκης γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1874 και ήταν Στρατηγός. Ο Θεοτόκης, ήταν ο δευτερότοκος γιός και το τρίτο κατά σειρά τέκνο του ιστοριοδίφη Μάρκου-Αλουίσιου (Αλοΐσιου) Θεοτόκη και της Αγγελικής Πολυλά, ανεψιάς του Ιακώβου Πολυλά. Μετά την εγκύκλια εκπαίδευση του στην Κέρκυρα εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1890 σε ηλικία 16 ετών. Το 1895, ονομάσθηκε αξιωματικός με τον βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Παντρεύτηκε την Μαρία Ζαβιτσιάνου, αδελφή του χαράκτη και ζωγράφου Μάρκου Ζαβιτσιάνου, με την οποία απέκτησε δύο τέκνα τον Μάρκο - Ερρίκο Θεοτόκη (1903) και τον Σπυρίδωνα Θεοτόκη (1905). Υπηρέτησε με τον βαθμό του Ανθυπολοχαγού, του Υπολοχαγού και του Λοχαγού Α’ και Β’ τάξεως στο 10ο Σύνταγμα Πεζικού. Επίσης, υπηρέτησε ως Ανθυπολοχαγός και Υπολοχαγός καθηγητής Εφέδρων Αξιωματικών στην Τοπογραφική Σχολή της Κέρκυρας (~1908). Το 1912 έχοντας τον βαθμό του Λοχαγού υπηρέτησε στο κλιμάκιο του Γενικού Στρατηγείου υπό τον Συνταγματάρχη Μεσσαλά. Εν συνεχεία, με τον βαθμό του Ταγματάρχη, υπηρέτησε ως Διοικητής Τάγματος στην 11η Μεραρχία. Με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη, αρχικά υπηρέτησε στο Γενικό Επιτελείο Στρατού στην Αθήνα και αμέσως μετά, ως υποδιοικητής του 28ου Συντάγματος Πεζικού, όπου και ανέλαβε την φύλαξη των πυριτιδαποθηκών Λιοσίων. Την παρούσα περίοδο, ο Θεοτόκης διέμενε στο Παλαιό Φάληρο με την οικογένεια του. Με τον βαθμό του Συνταγματάρχη, μετέβη με όλη του την οικογένεια στην Γαλλία και συγκεκριμένα στο Reims (Ρένς) κατά το έτος 1917, με δικά του έξοδα, όπου φοίτησε στη Σχολή Πολέμου και παράλληλα παρακολούθησε ειδική εκπαίδευση της Γαλλικής Αποστολής (132ο Σύνταγμα Πεζικού) για ένα έτος. Κατά την επιστροφή του από την Γαλλία, προήχθη στον βαθμό του Συνταγματάρχη και υπηρέτησε στη Βάση Πειραιώς. Κατά την περίοδο 1917-1918, υπήρξε διοικητής του Μεραρχιακού Πεζικού (Αρχηγός του Πεζικού) της 14ης Μεραρχίας. Το 1920 ανέλαβε τη διοίκηση της Βάσεως Πειραιώς. Το 1921, υπηρετούσε στον βαθμό του Διοικητού του Μεραρχιακού Πεζικού (Αρχηγός του Πεζικού) της Ανεξάρτητης Μεραρχίας στην Θράκη. Το ίδιο έτος, (23-09-1921) ανέλαβε την Διοίκηση της Ανεξαρτήτου Μεραρχίας η οποία βρίσκονταν πλέον στην Μικρά Ασία, ως μέρος του εκεί εκστρατευτικού σώματος και παρέμεινε ως Διοικητής της έως την 1-9-1922. Στο διάστημα 18-8-1922 έως και 1-9-1922, ήταν ο πρωτεργάτης της Εποποιΐας που ενεγράφη κατά την σύμπτυξη της Ανεξαρτήτου Μεραρχίας προς το Δικελί ή Ντικελί. Μετά την εαρινή επίθεση των στρατευμάτων του Μουσταφά Κεμαλ Ατατούρκ το 1922, η Ανεξάρτητη Μεραρχία βρέθηκε αποκομμένη από κάθε φίλια δύναμη στην ευρύτερη περιοχή της Κιουτάχειας, όπου και έλαβε διαταγή από αέρος να κινηθεί είτε προς Βορρά είτε προς το Νότο. Το επιτελείο της μεραρχίας, αποφάσισε να μη υπακούσει στη διαταγή και να κινηθεί προς δυσμάς και συγκεκριμένα προς το Δικελί ή Ντικελί. Η απόφαση αυτή τελικά κρίθηκε σωτήρια, καθώς εάν συνέχιζε την πορεία της, θα είχε καταστραφεί ολοκληρωτικά από εχθρικούς σχηματισμούς. Κατά την πορεία της προς Ντικελί ή Δικελί η μεραρχία, συνεχώς μαχόμενη με τακτικό αλλά και άτακτο τουρκικό στρατό (τσέτες) περισυνέλλεξε πλήθος Ελλήνων στρατιωτών από τμήματα που είχαν διαλυθεί κατά την υποχώρηση τους αλλά και 6000 πρόσφυγες. Η Μεραρχία και οι πρόσφυγες πέρασαν στην Μυτιλήνη την 1-9-1922. Η πολεμική δράση του Θεοτόκη, δεν περιορίστηκε όμως στην Μικρασιατική εκστρατεία. Συμμετείχε σε μάχες του Α’ Βαλκανικού Πολέμου και συγκεκριμένα στην Ελασσόνα, στο Σαραντάπορο, στα Γιαννιτσά και σε μάχες του Β’ Βαλκανικού Πολέμου την οροσειρά του Μπέλλες, στο Κιλκίς και στον Λαχανά. Κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία συμμετείχε σε μάχες στο Μουνταλίπ, στο Σεϊντί Γαζή, στο Αφιον Καραχισαρ, στην Κιουτάχεια, στο Αλαγιούντ, στο Ακ Ιν, κ.α. Ομιλούσε πέραν της Ελληνικής γλώσσας, Γαλλικά, Γερμανικά και Ιταλικά. Έγραψε το βιβλίο Μαθήματα Τοπογραφίας (1908), το οποίο αποτέλεσε το βασικό εγχειρίδιο της Σχολής Τοπογραφίας. Είχε τιμηθεί με τα κάτωθι, με το μετάλλιο του Ελληνοτουρκικού Πολέμου, με το μετάλλιο του Ελληνοβουλγαρικού Πολέμου, με τον Πολεμικό Σταυρό, με το Αριστείο Ανδρείας, με τον Αργυρό Σταυρό Αγίου Γεωργίου, με τον Αργυρό Σταυρό Σωτήρος, με τον Χρυσό Σταυρό Αγίου Γεωργίου, με τον Ανώτερο Ταξιάρχη Αγίου Γεωργίου και με το Ρωσικό χρυσό παράσημο της Αγίας Άννης. Απεβίωσε την 19η Φεβρουαρίου 1922. Μετά θάνατον, προήχθη στον βαθμό του Στρατηγού. Σήμερα το στρατόπεδο Εθνοφυλακής Κέρκυρας, φέρει το όνομα του, ενέργεια στην οποία πρωτοστάτησε ο πρώην Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού Στρατηγός Αλκιβιάδης Στεφανής.

Πηγή: Ιδιωτικό Αρχείο Δημητρίου Θεοτόκη.