Ιωάννης Καποδίστριας

Επιμέλεια: Βασίλειος Κακαβάκης

       Ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 10 Φεβρουαρίου 1776 και ήταν ένας εκ των διαπρεπέστερων πολιτικών της Ελλάδος. Ήταν γιός του Αντωνίου Μαρία Καποδίστρια (1741- 1819) Δικηγόρου και της Διαμαντίνας Γονέμη (απόγονο της γνωστής αρχοντικής οικογένεια Γονέμη από την Κύπρο). Η οικογένεια Καποδίστρια κατάγονταν από το ακρωτήριο Ίστρια της Αδριατικής (Capo d'Istria). Το επώνυμο αυτής κατά τον 12ο αιώνα ήταν Βιττόρι, αλλά κατά το 1373 ο Βίκτωρ Βιττόρι κατέφυγε στην Κέρκυρα για πολιτικούς λόγους και τότε έλαβε το επώνυμο Καποδίστρια. Η οικογένεια διατηρούσε τον τίτλο του Κόμητος. Ο Ιωάννης Καποδίστριας φοίτησε στο μοναστήρι της Αγίας Ιουστίνης στην Γαρίτσα και διδάχθηκε Γαλλικά, Ιταλικά και Λατινικά (1795 - 1797). Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο μοναστήρι, μετέβη στην Πάδοβα με σκοπό να σπουδάσει Ιατρική. 

     Ο Καποδίστριας ασχολήθηκε με την πολιτική από το 1801, στην Ιόνιο Πολιτεία αντικαθιστώντας τον πατέρα του Αντώνιο - Μαρία, στην αποστολή του για την αποκατάσταση της τάξεως στην Κεφαλονιά, μαζί με τον Νικόλαο Σιγούρο. Στην συνέχεια ανέλαβε Γραμματέας του κράτους στον τομέα των εξωτερικών υποθέσεων της Ιονίου Πολιτείας. Το 1807 ορίστηκε προσωρινός Επίτροπος στην Αγία Μαύρα της Λευκάδος, ώστε να συντονίσει την άμυνα του νησιού από του Οθωμανούς. Τα παραπάνω αξιώματα αφορούσαν την Ιόνιο Πολιτεία, όμως ο Καποδίστριας εξελίχθηκε σημαντικά στην διεθνή διπλωματία. Ο κόμης Νικόλαος Πέτροβιτς - Ρουμαντσιέφ, απέστειλε στον Ιωάννη Καποδίστρια μία επιστολή, η οποία του ανακοίνωνε ότι τιμήθηκε με το βραβείο του Ιππότη της ΄Β τάξεως του τάγματος της Αγίας Άννης και τον προσκαλούσε να ταξιδέψει στην Αγία Πετρούπολη. Εκείνος αποδέχθηκε την πρόσκληση και μόλις έφθασε, αρχικά διορίστηκε Κρατικός Σύμβουλος, στην συνέχεια Ακόλουθος της Πρεσβείας της Βιέννης και τέλος Αξιωματούχος Πολιτικών Αξιωματούχων στον Δούναβη, όπου εκεί γνώρισε τον Ναύαρχο Τσιτσαγκώφ. Ο Τσιτσαγκώφ τον διόρισε Σύμβουλο και αργότερα Διευθυντή του Διπλωματικού του γραφείου. Εφόσον η διπλωματική σταδιοδρομία του υπήρξε τόσο λαμπρή και πολυδιάστατη, ο Τσάρος Αλέξανδρος δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να τον ορίσει Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Έτσι λοιπόν ο Καποδίστριας διορίστηκε μία μέρα πριν αναχωρήσει Υπουργός Εξωτερικών. Κατά την διάρκεια της θητείας του επισκέφθηκε διάφορες χώρες και συμμετείχε σε πολλά συνέδρια και συνελεύσεις. Επιπρόσθετα, έκανε διάφορα ταξίδια και αρκετές διπλωματικές επαφές με ομολόγους του. 

--

                                                    (Η υπογραφή του Ιωάννη Καποδίστρια)

     Ο Ιωάννης Καποδίστριας πριν ακόμη γίνει η επανάσταση, πίστευε ότι δεν θα έπρεπε στον Ελλαδικό χώρο να υπάρξει επισήμως θεσμοθετημένο Ελληνικό κράτος όπως αναφέρει το 1818 ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Η ΄Γ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον εξέλεξε Πρωθυπουργό της Ελλάδος με επταετή θητεία. Στην εσωτερική πολιτική του κράτους είχε να αντιμετωπίσει διάφορες δυσκολίες, όπως πειρατικές επιδρομές, οι ανύπαρκτοι θεσμοί, οι εμφύλιες διαμάχες και πολλά άλλα. Από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν να αντικαταστήσει την Βουλή των Ελλήνων με το λεγόμενο Πανελλήνιων, το οποίο αποτελούνταν από 27 μέλη υπό την Προεδρία του ίδιου του Κυβερνήτη. Επιπρόσθετα, δημιούργησε έναν νέο οργανωμένο Στρατό και Στόλο. Ίδρυσε το γνωστό Αλληλοδιδακτικό Σχολείο, το Εθνικό Νομισματοκοπείο κόβοντας νέο νόμισμα, τον φοίνικα, την Εκκλησιαστική Σχολή στον Πόρο και το Ορφανοτροφείο. Η εξωτερική πολιτική του επικεντρώθηκε στις Κυκλάδες και στην Πελοπόννησο που ήταν υπό εγγύηση των συμμάχων και ήθελε να γίνουν ιδιοκτησία του Ελληνικού κράτους. Χρησιμοποιώντας τον νεοσύστατο Στρατό με Αρχηγούς τον αδελφό του, Αυγουστίνο Καποδίστρια και τον Δημήτριο Υψηλάντη κέρδισαν την μάχη στο Πέτα και αναγνωρίστηκε η σημερινή Πελοπόννησος αλλά και οι Κυκλάδες από το Αγγλικό πρωτόκολλο του 1829.

-- 

                 (Το ψήφισμα της Τρίτης Εθνικής Συνέλευσης που εκλέχθηκε ο Ι. Καποδίστριας) 

     Ο Καποδίστριας δέχθηκε ισχυρή αντιπολίτευση από τους αντιπάλους του. Η οικογένεια Μαυρομιχάλη και πιο συγκεκριμένα ο Κωνσταντίνος και ο Πετρόμπεης, στις 27 Σεπτεμβρίου 1831, δολοφόνησαν τον Ιωάννη Καποδίστρια όταν εκείνος πήγαινε στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος στο Ναύπλιο για να εκκλησιαστεί. Ο Ιωάννης Καποδίστριας είχε τιμηθεί με το βραβείο των Ταγμάτων του Λευκού Αετού εν έτη (1818), της Αγίας Άννης, του Αγίου Βλαδίμηρου, του Αγίου Αλεξάνδρου (Νιέφσκι), του Αγίου Ανδρέα, του Ελέφαντος, και του Μαύρου Αετού. Τέλος, είχε τιμηθεί με το βραβείο της Λεγεώνας της Τιμής. 

--      

                                     (Η δολοφονία του Ι. Καποδίστρια, Μουσείο Καποδίστρια) 

Πηγές: Λουκιανού Ζαμίτ, << Διαπρεπείς Κερκυραίοι 16ου - 19ου αιώνα >>, Δημοσιεύματα Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών 2012 σ. 118, Ψηφιακό Αρχείο Μουσείου Ι. Καποδίστρια